Ορθόδοξα μονοπάτια

Στον ευλογημένο τούτο τόπο με ενισχυμένη τη θρησκευτικότητα των κατοίκων όπου υπάρχει πλήθος παλαιοχριστιανικών ναών, που είναι κτισμένοι πάνω σε ερείπια αρχαίων ναών και αποδεικνύει την διαχρονική ευσέβεια τους , δεσπόζουν περήφανα σήμερα 60 περίπου εξωκλήσια που αγκαλιάζουν το νησί και σε συνδυασμό με τις ιερές μονές και τους ιερούς ναούς βοηθούν στην ενίσχυση της θρησκευτικότητας επισκεπτών αλλά και μόνιμων κατοίκων.

Η γυναικεία Ιερά Μονή του Αρχαγγέλου Μιχαήλ είναι η πιο μεγάλη και η πλέον γνωστή μονή της Θάσου και αποτελεί σημαντικό προσκύνημα. Μπορείτε εύκολα να την επισκεφτείτε καθώς βρίσκεται στα νοτιοανατολικά πάνω στο περιφερειακό δρόμο του νησιού ανάμεσα στο χωριό Αστρίς και στην Αλυκή και απέχει από το Λιμένα 33χλμ.

Είναι χτισμένη στο χείλος ενός γκρεμού, κοντά στο χωριό Θεολόγος και η θέα στο Αιγαίο είναι πραγματικά μαγευτική, δίνοντας την αίσθηση στον επισκέπτη ότι αιωρείται. Στη θέση αυτή ο ασκητής Λουκάς, υπακούοντας στο πρόσταγμα του Αρχαγγέλου Μιχαήλ, έχτισε το 1110 μ.Χ. μικρό εκκλησάκι μέσα στο οποίο ανέβλυσε αγίασμα. Σύμφωνα με την παράδοση, την πηγή θέλησαν κάποτε να μιάνουν άπιστοι Τούρκοι. Τότε αυτή στέρεψε με θαυματουργικό τρόπο και ανέβλυσε σε μια σπηλιά κοντά στη θάλασσα , και αναβλύζει μέχρι και σήμερα. Οι ιερόσυλοι έπεσαν νεκροί.
Ύστερα από χρόνια, πάλι θαυματουργικά, κατέληξε στην εκκλησία ο Τίμιος Ήλος (το καρφί που μπήκε στο δεξί χέρι του Εσταυρωμένου Χριστού) που είχε αφιερώσει ο αυτοκράτορας Νικηφόρος Βοτανειάτης στη Ιερά Μονή Φιλοθέου του Αγίου Όρους. Έπειτα από χρόνια στη θέση της εκκλησίας ιδρύθηκε η Μονή, ως μετόχι πλέον της Μονής Φιλοθέου. Δεν γνωρίζουμε πότε αλλά σε επίσημο έγγραφο του 1287 γίνεται αναφορά σε αυτήν. Το 1835 έγιναν επιδιορθώσεις, όπως μαρτυρά επιγραφή στην δυτική είσοδο του ναού. Το 1974 ήρθαν μοναχές από το Πήλιο, οι οποίες εργάστηκαν σκληρά και μεταμόρφωσαν το μοναστήρι. Σημαντικός είναι ο πνευματικός δεσμός με τον γέροντα Εφραίμ τον Φιλοθείτη και Αριζονίτη.

Για τη Θάσο και ιδιαίτερα για τους κατοίκους του Θεολόγου ο Αρχάγγελος Μιχαήλ είναι ο προστάτης Άγιός τους. Η Χάρη του Αρχαγγέλου και η μοναδικότητα και ευλογία του Τιμίου Ήλου είναι αιτία μεγάλης προσέλευσης προσκυνητών. Εορτάζει στις 8 Νοεμβρίου, στην εορτή του Αρχαγγέλου και την Τρίτη της Διακαινησίμου.

Η Μονή της Κοιμήσεως της Θεοτόκου είναι γνωστή και ως Παναγούδα στους ντόπιους και όχι μόνο. Για να μπορέσετε να την επισκεφτείτε θα πρέπει να κατευθυνθείτε από το δρόμο που ξεκινάει από τη Σκάλα Μαριών προς το ορεινό χωριό Μαριές. Αξίζει να επισκεφτείτε τη Μονή για να δείτε τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας και να πληροφορηθείτε την ιστορία που τη συνοδεύει και συνδέεται στενά με την ανέγερση της Μονής στη συγκεκριμένη τοποθεσία.

Η Ιερά Μονή Αγίου Παντελεήμονος χαρακτηριζόταν από τη δυσκολία πρόσβασης, καθώς βρίσκεται στις πλαγιές του λεγόμενου όρους Ψαριού και περίπου σε υψόμετρο 730 μέτρων. Πλέον όμως η εύκολη πρόσβαση από τον Πρίνο με την εγκαινίαση του οδικού δικτύου δίνει τη δυνατότητα σε κάθε προσκυνητή να την επισκεφτεί με ασφάλεια.

Στο χωριό Παναγία θα βρείτε την ομώνυμη εκκλησία της Παναγίας. Θεωρείται από πολλούς η πιο επιβλητική εκκλησία της Θάσου και παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τον προσκυνητή το γεγονός ότι, ενώ η εκκλησία είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, στο εσωτερικό του ναού θα θαυμάσετε μία εικόνα της Παναγίας της Παντοβλεπούσας. Επίσης, αξίζει να σημειωθεί ότι για την κατασκευή της εκκλησίας έχουν χρησιμοποιηθεί Θασίτικα μάρμαρα και μάρμαρα από ερείπια αρχαίων ναών της Θάσου. Ένας ακόμα λόγος για να την επισκεφτείτε είναι το χειροποίητο τέμπλο της, όπως και οι εικόνες που χρονολογούνται από τον 14ο αι. έως τον 17ο αι., ιδιαίτερης ιστορικής και θρησκευτικής αξίας. Κάθε χρόνο την ημέρα της Παναγίας εορτάζει ο ναός με λιτάνευση της εικόνας και με πανηγύρι των πιστών.

Στο χωριό Θεολόγο αξίζει να επισκεφτείτε την εκκλησία της Αγίας Παρασκευής για να θαυμάσετε την εικόνα της Παναγίας που κατά πολλούς είναι έργο του Ευαγγελιστή Λουκά και έχει δημιουργηθεί από κερί και μαστίχα. Επίσης, στο ίδιο χωριό αξίζει να επισκεφτείτε την εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου του χωριού, για να δείτε το θαυμάσιο χειροποίητο ξύλινο τέμπλο του ναού. Το σκαλιστό αυτό τέμπλο αποτελεί την πολυετή κατάθεση ψυχής από τον μοναχό Ιγνάτιο Φιλοθέη για να απεικονίσει σκηνές από την Παλαιά και τη Καινή Διαθήκη

Ο οικισμός Κάστρο στα Λιμενάρια φημίζεται για την εκκλησία του Αγίου Αθανασίου που είναι άλλωστε και ο πολιούχος του χωριού. Την ημέρα του εορτασμού του Αγίου, πλήθος κόσμου συρρέει για να εκκλησιαστεί δίνοντας παράλληλα ζωή στον παλιό αυτό οικισμό. Κατά πολλούς τα υλικά που χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερση του ναού, που χρονολογείται στις αρχές του 19ου αιώνα, είναι τα ερείπια ενός παλιού κάστρου.

Από την αναφορά μας δεν θα πρέπει να παραλείψουμε μία από τις αρχαιότερες εκκλησίες του νησιού που ξεχωρίζει στο κέντρο του Λιμένα και είναι αφιερωμένη στον προστάτη των ναυτικών, τον Άγιο Νικόλαο. Η εκκλησία του Αγίου Νικολάου είναι κτισμένη, όχι βέβαια τυχαία, δίπλα στη θάλασσα.

Ιδιαίτερη όμως αναφορά θα πρέπει να γίνει στους Αγίους του νησιού:

Ο Άγιος Ιωάννης ο Νεομάρτυρας ο Θάσιος
Το ηρωικό αυτό παιδί, γεννήθηκε στο χωριό Μαριές της Νήσου Θάσου.
Σε ηλικία 14 ετών ήρθε στην Κωνσταντινούπολη και μάθαινε την τέχνη του ράφτη στον Γαλατά. Κάποτε πήγε σ' ένα κατάστημα Εβραίου εμπόρου για ν' αγοράσει κλωστές και φιλονίκησε μ' αυτόν. Ὁ Εβραίος βρήκε την ευκαιρία την ώρα που ὁ Χότζας βρισκόταν πάνω στον μιναρέ, κατηγόρησε τον Ιωάννη ότι βρίζει την πίστη και το προσκύνημα των Τούρκων. Όταν το παιδί οδηγήθηκε μπροστά στον βεζίρη και πιεζόταν ν' αρνηθεί τον Χριστό, με γενναιότητα απάντησε:

Δεν θ' αρνηθώ ποτέ τον γλυκύτατό μου Ιησού Χριστό, και αν ακόμα μύρια βάσανα μου κάνετε και το βασίλειο σας όλο μου χαρίσετε'.

Βλέποντας ὁ βεζίρης την αμετάθετη γνώμη του παιδιού, διέταξε τον αποκεφαλισμό του.
Έτσι στην τοποθεσία «Τσαρσὶ των γουναράδων» ὁ δήμιος έκοψε μαρτυρικά λίγο – λίγο, το κεφάλι του ηρωικού παιδιού στις 20 Δεκεμβρίου 1652.

(Τον βίο του Αγίου συνέγραψε ὁ Ιωάννης Καρυόφυλλης και ὁ Μελέτιος Συρίγου).

Η μνήμη του Αγίου Ιωάννου του Παιδός του Θασίου, τιμάται στις 20 Δεκεμβρίου.

Ο Ιερός Ναός του Αγίου Ιωάννη του Θασίου, βρίσκεται στις Μαριές Θάσου.
Από την Σκάλα Πρίνου απέχει 40' περίπου , και η απόσταση είναι 26,5 χλμ.
Από τον Λιμένα απέχει 55' περίπου , και η απόσταση είναι 42,2 χλμ.

Ο Όσιος Δανιήλ ο Θάσιος

Ευσεβής από την παιδική του ηλικία, αμέσως από τη νεότητά του έγινε πρόθυμος κήρυκας του Ευαγγελίου, πρόμαχος και συνήγορος της Ορθοδοξίας.
Ὁ Όσιος και θεοφόρος Δανιήλ, έζησε τον 9ο μΧ. αιώνα όταν αυτοκράτορας ήταν ὁ Λέων ὁ Αρμένιος ὁ εικονομάχος. Όταν πλέον έγινε άντρας ὁ Δανιήλ, ίδρυσε μοναστήρι στο νησίδιο Κραμβούσα , που βρίσκεται δίπλα στη νήσο Θάσο. Ἡ φήμη της μεγάλης αρετής του ιδρυτή έφερε εκεί πολλούς μοναχοὺς από τη Θάσο και από αλλού.

Ὁ Όσιος Δανιήλ αγαπούσε τόσο την πνευματική ζωή και ήταν τόσο πολύ ταπεινόφρων ώστε όταν στη Θάσο ήρθε ὁ μέγας Ιωαννίκιος , ο Δανιήλ εγκατέλειψε την ηγουμενική του θέση και έτρεξε κοντά στον φημισμένο εκείνο όσιο άνδρα, για να πάρει διδάγματα από την τόσο προσεκτική και ενάρετη ζωή του. Ὁ Ιωαννίκιος προσπάθησε να τον εμποδίσει λέγοντάς του, ότι μπορούσε και μόνος του να τελειοποιεί τον εαυτό του με την προσευχή, την μελέτη και την χάρη του Αγίου Πνεύματος. Ὁ Δανιήλ όμως επέμενε και ὁ Ιωαννίκιος υποχώρησε.

Μετά από καιρό ὁ Ιωαννίκιος , υποχρέωσε τον Δανιήλ να επιστρέψει στη μονή του. Διότι οι μοναχοί της τον ζητούσαν επίμονα , επειδή δεν έβρισκαν άξιο αντικαταστάτη του. Ὁ Δανιήλ υπέκυψε και επανήλθε στη μονή του.

Σε βαθιά γεράματα αποδήμησε στον Κύριο και τάφηκε , κατά την επιθυμία του , στο νησίδιό του κοντά στα κύματα, δίπλα στα οποία πρωί και βράδυ πολλές φορὲς έστελνε την προσευχή του και ύμνους στο Θεό.

Η μνήμη του Οσίου Δανιήλ τιμάται στις 12 Σεπτεμβρίου.
Δι ευχών των Αγίων Πατέρων ημών.